ISPARTA’nın Eğirdir Gölü’nde su seviyesi kritik seviye olan 914,74 metrenin altına düştü, ancak çevre bölgelerde predatör sulama çalışmaları sürüyor. Türkiye Doğayı Koruma Derneği (TTKD) Bilimsel Danışmanı Dr. Erol Kesici, göldeki su kodunun ‘bir damla bile su alınamayacak’ denilen seviyenin altına düştüğünü belirterek, “Buna rağmen tarımsal faaliyetler devam ediyor. Havzanın bazı bölgelerinde vahşi sulamayla halen devam edilmesi, göl ve su ihtiyacı açısından çok daha ciddi sorunların yaşanacağının göstergesidir.”
Cumhurbaşkanlığı Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli Heyet Üyesi ve TTKD Bilimsel Danışmanı Dr. Erol Kesici, kuraklık ve su seviyesinin düşmesi tehlikesiyle karşı karşıya kalan Eğirdir Gölü çevresinde yabani tarımsal sulama uygulanan elma bahçelerini görüntüleyerek tepki gösterdi. Eğirdir Gölü’nün mevcut su kalitesinin korunması ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması amacıyla havzadaki tüm faaliyetlerin düzenlenmesi için gerekli hukuki ve teknik esasları içeren göle ilişkin özel hükümde, su seviyesinin Eğirdir Gölü’nde ise 914,74 metre (şu an itibariyle) ‘gölden su çekilmesine hiçbir şekilde izin verilmediğinin’ belirtildiğine dikkat çekti.
‘ÇOK DAHA CİDDİ SORUNLARIN YAŞANACAĞININ GÖSTERGESİ’
Geçtiğimiz haftalarda yaşanan kuraklık nedeniyle göldeki su kodunun ‘bir damla bile alınamayacak’ seviyenin altına düştüğünü hatırlatan Dr. Kesici, “Buna rağmen yabani sulamayla tarımsal faaliyetlerin sürdürülmesi sağlanıyor. Havzanın bazı bölgelerinde göller ve su ihtiyacı açısından çok daha ciddi sorunlar yaşanacağının göstergesidir.Havzanın birçok yerinde kuyulardaki su ve içme suyu sıkıntısı nedeniyle üretimde çok ciddi üretim söz konusudur. Tarımsal sulamada su sıkıntısının yanı sıra su sıkıntısı da yaşandığını ifade eden Erdoğan, “Tarımsal kayıplar, kuraklık ve hastalıklar yaşanırken bazı yerlerde salma sulama yapılması düşündürücüdür” dedi.
‘GÖL KURMA VE KİRLİLİK TEHDİDİ ALTINDA’
Dr., Eğirdir Gölü’nün önceliğinin içme ve kullanma suyu olması için yıllardır davetler yaptıklarını belirtti. Kesici şunları söyledi:
“Göl, son yıllarda ciddi bir kuruma ve kirlenme tehdidi altında. Öte yandan yabani sulama uygulamasıyla çok değerli miktarda su kaybediliyor ve topraktaki tuzlanma azalıyor, tarımsal ve yaşamsal verimlilik azalıyor, daha da artıyor.” Üretimde gübre ve ilaç kullanılıyor. Bu durum özel kararlara aykırıdır.” “Ayrıca çevre ve su kirliliği ile ürün kalitesi açısından da aksamalara neden oluyor. Kuraklıktan kaynaklanan su potansiyelinin göz ardı edilmesi ve su sıkıntısı yaşanan havzada sulu tarıma devam edilmesi, gelecekte kuraklığın önlenmesinin önünde büyük bir engel teşkil ediyor.”
‘Bir damla bile israf olmamalı’
Su verimliliği seferberliğinin herkesin sorumluluğu ve görevi olması gerektiğine işaret eden Dr. Kesici, “Bir damla suyun bile israf edilmemesi gereken bir dönemden geçiyoruz. Tarımsal sulama teknolojilerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasının yanı sıra, Üreticilerin su kullanımında salma sulama ve yağmurlama yöntemleri yerine damla sulama, yeraltına döşenecek kapalı sistem su taşıma sistemlerine geçmeleri gerekiyor. Suyu her alanda korumak. İğneden mile kadar suyun dokunduğu her şeyi israf etmemeliyiz. Bölgedeki tarımsal sulama yolları nedeniyle doğal gölün giderek kuruması hayati bir sorun haline gelmiştir.Gölden çok fazla su çekilmesi nedeniyle içme-kullanma suyu alımında önemli sorunlar yaşanmaktadır.Tarımsal sulama yollarındaki kısıtlamanın ardından Bölgede sulama, üretim alanlarında derin sondaj sistemleriyle “Yeraltı sularının yer seviyesine yönlendirilmesi ve gölü besleyen su akiferlerinin tıkanarak kurutulması tavsiye ediliyor. Çok derin sondajlardan çekilen sularda tuzluluk oranı çok yüksek olduğundan topraktaki tuzluluk artıyor ve daha fazla suya ihtiyaç duyuluyor” dedi.
EYLEM PLANLARI TAKİP EDİLMELİ
Cumhurbaşkanlığı’nın 2023-2027 Türkiye Tarımsal Kuraklıkla Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı doğrultusunda Dr., Eğirdir Gölü Havzası ve benzeri kuraklığa yatkın havzalarda salma sulama sistemine izin verilmemesini talep etti. Kesici, “Ancak eylül ayında da yağmacı sulamanın devam etmesi kontrol ve uygulamadaki sorunların devam ettiğini gösteriyor. Bu durum tüm üreticilerin ve su kullanıcılarının çok hassas olmasını gerektiriyor. Ülkemizde su kullanımıyla ilgili en önemli sorun idaridir. Zorluklar ve su kaynakları bütçesinin korunması. Yeni su kaynaklarının oluşturulmasında geç kalmak, suyu arıtarak kullanmak, yağmur suyunu toplayıp yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak ve yağmuru beklemektir.” söz konusu.
